Pompa ciepła nowym standardem w nowoczesnym budownictwie?

Druga dekada XXI wieku to okres nieustannego rozwoju rynku pomp ciepła w Polsce. Tylko w 2019 roku sprzedano ponad 42 tys. urządzeń zaliczanych do tego rodzaju odnawialnych źródeł energii. Poznaj przyczyny swoistego „boomu” oraz perspektywy dalszego rozwoju omawianej technologii. Czy za kilka lub kilkanaście lat będziemy mogli mówić o ekologicznym standardzie w budownictwie mieszkaniowym i komercyjnym? Są ku temu realne przesłanki.

Dynamiczny wzrost popularności pompy ciepła

Dzięki statystykom i badaniom publikowanym od 2011 roku przez serwis portpc.pl o rynku pomp ciepła w Polsce, można dyskutować wykorzystując bardzo konkretne dane. Co mówią liczby? Nie pozostawiają wątpliwości, że zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii sukcesywnie rośnie. Przykładowo, w 2019 roku sprzedano aż pięć razy więcej pomp ciepła niż w 2010 roku. W całej Polsce do końca ubiegłego roku działało ponad 128 tys. pomp ciepła c.o. lub c.o./c.w.u. Ich łączna moc wyniosła około 2 GW, co stanowi dobry wynik, a jeszcze lepszy prognostyk na przyszłość.

Warto podkreślić, że choć OZE budzi zainteresowanie w całej Europie, Polska jest jednym z nielicznych rynków o tak stabilnych i harmonijnych wzrostach sprzedaży. Największą popularnością cieszą się obecnie pompy powietrze - woda – w 2019 roku stanowiły 55% wszystkich sprzedanych rozwiązań. Istotne wyniki sprzedażowe dotyczą też pomp solanka - woda czy systemów grzewczo-chłodzących VRF.

Najważniejsze czynniki wpływające na rosnące zainteresowanie pompami ciepła

Na podstawie dostępnych raportów i analiz, a także opinii ekspertów można wskazać wiele istotnych aspektów wpływających na sytuację rynku pomp ciepła w Polsce. Przedstawiamy je w poniższym zestawieniu.

Polityka ekologiczna

Choć o potrzebie ochrony środowiska czy wycofywaniu się z tradycyjnej gospodarki energetycznej mówi się od wielu lat, ostatnia dekada przyniosła w tym względzie swoistą rewolucję. Odnawialne źródła energii przestały być traktowane jako technologiczna ciekawostka dla wąskiego grona pasjonatów. Dziś o pompach ciepła czy fotowoltaice rozmawia się w całej Polsce, a temat OZE czy ekologii interesuje znacznie szerszą grupę Polaków niż jeszcze niedawno.

Problem szkodliwej emisji czy zanieczyszczeń miast stał się globalny i wiodący. Media, politycy czy rozmaite organizacje podejmują tematy, które zmieniają oczekiwania i potrzeby konsumenckie. Ekologiczny dom jest modny, a ze względu na swoją energooszczędny charakter łatwo wpływa na masową wyobraźnię. Kampanie społeczne czy publiczne dotacje przynoszą widoczne efekty. Pompy ciepła sprzedają się lepiej z roku na rok i coraz więcej osób rozumie ich działanie oraz przeznaczenie.

Poszukiwanie oszczędności

Nie każdy inwestor w OZE kieruje się wyłącznie proekologicznymi pobudkami. Równie istotnym czynnikiem jest możliwość korzystania z budynku, który nie generuje wysokich kosztów eksploatacyjnych. Optymalnie dobrana pompa ciepła zapewnia bardzo tanie ogrzewanie pomieszczeń, a opcjonalnie również ciepłej wody użytkowej.  

Coraz więcej Polaków nie widzi problemu w rezygnacji z przestarzałych kotłów na paliwa stałe czy nawet instalacji gazowych. Wiele projektowanych i budowanych domów z założenia jest wyposażanych w pompę ciepła na samym początku inwestycji, tak aby od pierwszego dnia generować oszczędności, a nie nadmierne wydatki. Analogicznie rozwija się rynek fotowoltaiczny. A jeśli weźmiemy pod uwagę, że połączenie pompy ciepła oraz instalacji fotowoltaicznej pozwala zapomnieć o stałych, wysokich rachunkach, łatwiej zrozumiemy fenomen OZE i optymistyczne prognozy na przyszłość.

Rozwój rynku

Rynek pomp ciepła rozwija się w dobrą stronę. Pojawienie się wielu konkurencyjnych firm oferujących urządzenia czy sam montaż wpłynęło pozytywnie na obniżkę cen i zwiększenie jakości świadczonych usług. Polacy ufają doświadczonym i rzetelnym firmom, które kompleksowo wdrażają systemy pozyskujące ciepło z gruntu, wody lub powietrza. Skoro inwestycja nie ma zaporowej ceny i nie trzeba obawiać się montażu czy eksploatacji urządzeń, jest coraz bardziej oczywistym wyborem.

Dostępne dotacje

Im większe wsparcie dla ekologicznych inwestycji, tym łatwiej o ich promowanie i obserwowalny wzrost sprzedaży urządzeń OZE. Takie programy jak Czyste Powietrze oraz ulga termomodernizacyjna przyczyniają się do ciągłej popularyzacji pomp ciepła (podobnie jak instalacji fotowoltaicznych). Jeżeli polskie władze w kolejnych latach będą kontynuowały politykę wspierania „zielonych” inwestycji, a wiele wskazuje, że tak będzie, perspektywę rozwoju rynku można oceniać jednoznacznie pozytywnie.

Dodajmy, że unijna strategia klasyfikuje pompy ciepła jako najefektywniejszą technologię grzewczą. Zgodnie z dostępnymi szacunkami, pompy ciepła mają do 2030 roku znajdować się w nawet 40% europejskich budynków! Jeśli chodzi o samą Polskę, optymistyczny wariant zakłada, że za dekadę niemal co czwarty budynek jednorodzinny w Polsce będzie wyposażony w pompę ciepła.

Pompy ciepła w nowym budownictwie

Przeglądając katalogi reklamowe domów jednorodzinnych (budowanych na zlecenie klienta lub sprzedawanych na nowo powstających osiedlach), coraz częściej można natknąć się na oferty zakładające montaż pompy ciepła w standardzie. Choć nie jest to aktualnie wymogiem, odnawialne źródła energii będą częstym wyborem w polskich domach, szczególnie tych projektowanych jako kompleksowo energooszczędne i ekologiczne.

Sam montaż pomp ciepła na ogół nie wymaga dodatkowych formalności, jak zgłoszenie czy wnioskowanie o pozwolenie. Wyjątkiem są np. prace ziemne w strefie ochrony konserwatorskiej czy duże pompy ciepła split o mocy ponad 10 kW podlegające ustawie F-gazowej, które trzeba zarejestrować w Centralnym Rejestrze Operatorów.

Podsumowując, rynek pomp ciepła bardzo się rozwinął w ostatnich 10 latach. Z uwagi na wiele wskazanych czynników tendencja wzrostowa będzie się utrzymywała, a sama technologia upowszechni się jako budowlany, energooszczędny standard.